14/11/2006
Τα αναλόγια

Τριαντάφυλλος Σιούλης © Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Στους ναούς, για τις λειτουργικές ανάγκες, υπάρχουν και τα αναλόγια. Αυτά για να εξυπηρετούν καλύτερα τους ψάλτες, παίρνουν και διάφορα σχήματα, επομένως παρατηρούμε ποικιλία στη δομή, την τεχνική τους και τη διακόσμηση.
Aλλοτε φέρουν τετράπλευρο ή εξάπλευρο ή και οκτάπλευρο κορμό με αντίστοιχα πόδια και ανάγλυφο, ζωγραφιστό ή ένθετο διάκοσμο. Ανοίγματα για τη φύλαξη των λειτουργικών βιβλίων βλέπουμε κυρίως στην πλευρά μπροστά στους ψάλτες, αλλά και στις υπόλοιπες.
Οι τεχνίτες φροντίζουν, ανάλογα με την απαίτηση του πελάτη, να κατασκευάζουν επάνω το κυρίως αναλόγιο, άλλοτε επίπεδο και άλλοτε με επικλινείς επιφάνειες για την υποδοχή των λειτουργικών βιβλίων. Σε μερικές περιπτώσεις βλέπουμε ακόμη και τρεις πλαγιαστές ανοιχτές γωνίες για να χωρούν περισσότερα ανοιχτά βιβλία. Στις περισσότερες περιπτώσεις αναλογίων με επικλινείς επιφάνειες, αυτές στηρίζονται σε άξονα για να περιστρέφονται, διευκολύνοντας τους ψάλτες.
Ειδικά για τα αναλόγια, πρέπει να αναφέρουμε ότι η διακόσμησή τους δεν ακολουθεί πάντοτε αυτή των άλλων επίπλων του ναού. Το αντίθετο θα λέγαμε, αφού, ιδιαίτερα από τον 17ο αιώνα και μέχρι και τον 18ο αι., κυριαρχούν τα αναλόγια με την ενθετικής τεχνικής διακόσμηση, ισλαμικής επιρροής, όπως βλέπουμε για παράδειγμα στο ναό Αγίου Νικολάου Τσεπελόβου αλλά και αλλού. Πρόκειται για λειτουργικά έπιπλα μικρού μεγέθους, τα οποία ακτινοβολούν μεγαλοπρέπεια και πολυτέλεια.
Από τα μέσα του 18ου αιώνα και μετά συνήθως ακολουθούν ως προς την διακόσμηση τα άλλα έπιπλα του ναού και κυρίως αυτή των τέμπλων.
Τα τελευταία όμως χρόνια παρατηρούμε, όσον αφορά τα αναλόγια, μια στροφή στην κατασκευή αναλογίων με την ενθετική τεχνική, όπως βλέπουμε για παράδειγμα στη Μονή Αγίου Νικολάου Τζώρας.

Σχετική Βιβλιογραφία