04/09/2007
ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝ

comitech

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Κάθε μάστορας έπαιρνε μαζί του δυο κουβέρτες τυλιγμένες ρολό, που μ’ ένα σχοινί τις περνούσε χιαστί στον ώμο και το σακούλι, ο τορβάς, που ήταν φτιαγμένο από δέρμα ή χοντρό άσπρο πανί, καραβόπανο, με τα εργαλεία του.
Τα τεχνικά μέσα και τα εργαλεία που είχαν στη διάθεσή τους ήταν απλούστατα, και αυτό τονίζει ακόμα περισσότερο την αξιοσύνη τους.
Τα εργαλεία του μπουλουκιού των χτιστάδων της Κόνιτσας (Χρηστίδης) ήταν:

1. Του καθ’ αυτό χτίστη: 1. «Τσουκάν» (χαρακτηριστικό σφυρί), 2. «σαούλ» (ζύγι), 3. «γουνιά» (σιδερένια γωνία συνηθ. 25Χ50 εκ.), 4. «αλφάδ» ή νερό, 5. μυστρί, 6. «μαλάς» (μεγάλο μυστρί), 7. «σκεπαρνιά» (σαν τσεκουράκι), 8. σκεπάρνι, 9. πριόνι, 10. αρίδα (τρυπάνι) και βέβαια ράμματα. Κάθε χτίστης είχε και ένα μουλάρι συνήθως μικρόσωμο (για να μη τρώει πολύ), το «μαστ(ο)ρομούλαρο».

2. Του πελεκάνου: 1. μάντρακας ή ματρακάς ή μάτρακας ή ματσακούπ(ι), 2. «σουβλί» (βελόνι), 3. «καλέμ’ ή κοπίδ’», 4. «χτενιά» ή «ταρακιά» ή «φραπίνα», 5. «γουνιά» (γωνιά), 6. σφήνες μικρές,7. «ντιβιβλίτικα», 8. «κουμπάσο» (διαβήτης).

3. Του νταμαρτζή ή μαντεμτζή: 1. βαρειά, 2. «παραμίνα», 3. «μακάπ» (παραμίνα χοντρή μήκους 1-2μ., 4. «μακούπ» (παραμίνα χοντρή μέχρι 80 εκ. μήκος για μικρά φουρνέλα, τα «καβαλέτα»), 5. «πικούν» (σφυρί με μύτες, δουλευόταν με τα 2 χέρια), 6. «κουσκούτα» (σα μεγάλο τσοκάνι βάρους 3 κάδων, με την οποία «σαλάτιαζαν» = ξαλάφρωναν την πέτρα. Το ξαλάφρωμα λεγόταν και «κουλουκούρισμα»), 7. κασμάς.

4. Των μουλαριών ο εξοπλισμός ήταν: 1. η «μλαροσανίδα» (για το κουβάλημα της πέτρας) και 2. η «κασονιά» για το κουβάλημα της άμμου.

5. Των λασποπαιδιών: η «κοπάνα» (το «πηλοφόρι» αλλού).

6. Εργαλεία γενικής χρήσης (για σκαψίματα, παρασκευή λάσπης, μικρομεταφορές-συνήθως πέτρας): 1. φτιάρ’, 2. κασμάς, 3. «ζιβιέρα» ή «καζάκα» (ξύλινο φορείο).

7. Του ταβαντζή: 1. «λούκι», 2. «σιρκοθήλυκο», 3. «αρμόδι», 4. «τσαμπουκάκι», 5. «λουκάκι», 6. «γκινότσο», 7. «αμύγδαλο», 8. «πατούρα», 9. «πλάνη» ή «ρικάκι», 10. «μαντκάπι» ή «δράπανο», 11. «μπρατζόλι» ή «κουραστάρι», 12. «νταβίδια», 13. «σουρμάς», 14. «γωνιά», 15. «σαμούτσα» (Δ. Δημητριάδη, Η Μόλιτσα της Ηπείρου).