11/09/2007
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (1913) ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

Δρ. Ιωάννης Τσιουρής

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Με την απελευθέρωση των Ιωαννίνων και την ομαλοποίηση της ζωής εντός του Ελληνικού Κράτους, γίνεται μία πρώτη σοβαρή προσπάθεια να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί η αργυροχρυσοχοΐα στα Ιωάννινα. Κινητήριος νους της προσπάθειας αυτής ήταν ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων Βλάχος και αρωγός του η Αγγελική Χατζημιχάλη. Έτσι, το 1930 ιδρύεται στα Ιωάννινα η Σχολή Αργυροχοΐας. Σκοπός της ήταν η εκμάθηση της τέχνης της αργυροχρυσοχοΐας και η προσφορά κάθε είδους βοήθειας στους υπάρχοντες μαστόρους. Στεγάστηκε στο οικοτροφείο Γ. Σταύρου και αποτέλεσε την τέταρτη σχολή που στεγαζόταν εκεί. Οι μαθητές δεν ήταν μόνο ορφανοί, αλλά μπορούσαν να εγγραφούν και μεγαλύτεροι σε ηλικία, οι οποίοι απασχολούνταν στα εργαστήρια της πόλης, ενώ έμεναν ως οικότροφοι εντός της Σχολής. Ως καθηγητές δίδαξαν παλαιότεροι τεχνίτες, μεταξύ των οποίων ο Μετσοβίτης Κύργος Λάκκας. Η φοίτηση διαρκούσε από πέντε έως επτά χρόνια, ανάλογα με την ηλικία και την πρόοδο του κάθε μαθητή. Η προσέλευση ήταν ικανοποιητική καθώς ήδη το 1934 η Σχολή είχε 46 μαθητές. Η πορεία της διήρκεσε μέχρι το 1940 οπότε και έκλεισε για να μην ανοίξει ποτέ ξανά. Όμως αποτέλεσε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την αναγέννηση αυτής της τέχνης της αργυροχρυσοχοΐας, η επιτυχία της οποίας έδειξε τον δρόμο που έπρεπε να ακολουθηθεί.
Έτσι, το 1959 ιδρύεται Σχολή αργυροχρυσοχοΐας, η οποία υπαγόταν στο Υπουργείο Εργασίας και από το 1975 στον Ο.Α.Ε.Δ. Η φοίτηση αρχικά ήταν τετραετής και μετά το 1975 τριετής και οι σπουδαστές είχαν τη δυνατότητα να διαμένουν σε οικοτροφείο. Κάθε χρόνο γίνονταν δεκτοί ύστερα από εξετάσεις 20 σπουδαστές. Τα μαθήματα ήταν βραδινά, καθώς ο κάθε σπουδαστής είχε την υποχρέωση το πρωί να εργάζεται ως βοηθός σε κάποιο από τα αργυροχρυσοχοΐα της πόλης. Ως προς τα μαθήματα, εκτός από τα κοινά με τα κανονικά γυμνάσια της εποχής (μαθηματικά, φυσική, φιλολογικά κ.α.) διδάσκονταν και ειδικά μαθήματα σχετικά με την αργυροχοΐα: σχέδιο, καλλιγραφία, χαρακτική, συρματερά, σμάλτο κ.α. Δυστυχώς η Σχολή η οποία τόσα προσέφερε, ανέστειλε τη λειτουργία της στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ύστερα από 21 χρόνια συνεχούς λειτουργίας.
Παρόλα αυτά, η εκμάθηση της τέχνης ήταν συνεχής στα Ιωάννινα, εντός των εργαστηρίων, με τους βοηθούς να μαθητεύουν κοντά στους μαστόρους, και με τη σειρά τους, αφού αυτονομηθούν επαγγελματικά, να διδάσκουν σε δικούς τους πια βοηθούς. Η παραδοσιακή εργασία εντός εργαστηρίων συνδυάζεται πια με την συνάσπιση σε μεγαλύτερους σχηματισμούς. Έτσι, το 1999 ιδρύθηκε το ΚΕΠΑΒΙ, όπου εντάχθηκαν αρκετοί αργυροχόοι.
Σήμερα, τόσο στην πόλη όσο και στην ευρύτερη περιοχή της παρατηρείται μία πραγματική αναγέννηση της τέχνης της αργυροχοΐας, με πάνω από τριακόσιους μαστόρους και εργαστήρια, οι οποίοι συνεχίζουν την μακραίωνη παράδοση σε μία πόλη που αποτελεί το πολιτικό, πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο ολόκληρης της Ηπείρου.