12/02/2008
ΠΕΡΙΟΧΗ ΖΑΓΟΡΙΟΥ/ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

comitech

προεπισκόπηση εκτύπωσης

Μονή Παναγιάς Σπηλιώτισσας:
Το πιο φωτογραφημένο μοναστήρι της Ηπείρου. Κοντά στην γέφυρα του Βοϊδομάτη στον δρόμο που ενώνει την Αρίστη με το Πάπιγκο, η Παναγιά η Σπηλιώτισσα χτισμένη στην απόκρημνη όχθη του ποταμού προβάλλει μέσα από τα δασιά πλατάνια αγκαλιασμένη από πυκνή βλάστηση. Κτίτορες της οι μοναχοί Ιωακείμ και Σωφρόνιος (1665), αγιογράφος της ο ιερομόναχος Παρθένιος και οι Ιωάννης, Δημήτριος και Γεώργιος (1673). Χιονιαδίτης ζωγράφος διακόσμησε με φυτικές παραστάσεις το ηγουμενείο της στα 1874. Κατείχε μαζί με τους κατοίκους της Αρίστης «όλον τον τόπον από τον Βοϊδομάτη ως το σύνορο με την Πογδόριανη (σημ. Παρακάλαμο)». Με τα έσοδα της συντηρούσε τα σχολεία 4 χωριών (Αρίστης, Αγ. Μηνά, Μεσοβουνίου, Κλειδωνιάβιστας), έστελνε χρήματα και στην Σχολή της Χάλκης και πλήρωνε τους σπαχήδες για την προστασία του μοναστηριού. Το καθολικό της, μικρή μονόκλιτη βασιλική με τρούλο έχει σταυρεπίστεγο νάρθηκα. Κελιά και βοηθητικοί χώροι στην Β. και Ν. πλευρά ενός σκοτεινού διαδρόμου διατάσσονται σε επίπεδα με σκάλες και καταπακτές που οδηγούν σε κρύπτες. Μια από αυτές καταλήγει σε κρυφή έξοδο προς το ποτάμι.
Αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, γιορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή μετά το Πάσχα). Είναι διατηρητέο μνημείο.
*αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία, φυσικό κάλλος

Μονή Παναγιάς Βίκου:
Κάτω από το χωριό Βίκος ένα φαρδύ καλντερίμι σκαλισμένο στον απότομο βράχο κατεβαίνει ως το φαράγγι του Βίκου. Εκεί, σε ένα πλάτωμα δίπλα στην μεγάλη πηγή του Βοϊδομάτη, η Παναγιά του Βίκου, χτισμένη το 1738 και ιστορημένη το 1773 από τον παπα-Γιάννη και τους γιους του (από τα Ανω Πεδινά), συντροφεύει με σεμνότητα τα θαύματα της πλάσης.
*αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία, φυσικό κάλλος

Μονή Ευαγγελίστριας ʼνω Πεδινών:
Στην είσοδο του χωριού ένα τείχος του 1783-6 περιβάλλει την μονή της Ευαγγελίστριας. Κτιστηκε το 1793 και ιστορήθηκε το 1809. Το καθολικό της, τρίκλιτη βασιλική με μικρό τρούλο, φέρει στο εσωτερικό του το προτρέτο του κτίτορα Χριστόδουλου Μαρίνου από το Καπέσοβο , τις προσωπογραφίες των αρχαίων σοφών Σόλωνος, Πλάτωνος, Θουκυδίδου, Αριστοτέλους και Πλουτάρχου και μια μορφή Σίβυλας. Εδώ μόνασε ο λόγιος και κληρικός Νεόφυτος Δούκας. Γιορτάζει του Ευαγγελισμού (25 Μαρτίου).Είναι διατηρητέο μνημείο.
*μονή, αρχιτεκτονική, αγιογραφία, αρχαίοι σοφοί, ιστορία

Μονή Αγίας Παρασκευής ΄Ανω Πεδινών:
Σε μισή ώρα απόσταση από την κεντρική πλατεία των ʼνω Πεδινών, πάνω από το χωριό είναι χτισμένη η μονή Αγ. Παρασκευής (1559) Σώζεται το καθολικό της, σταυροειδής ναός με 16πλευρο τρούλο , αγιογραφημένο στο εσωτερικό του από τον χιονιαδίτη Βασίλη Φίλη το 1925.
*αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία, χιονιαδίτες

Μονή Προφήτη Ηλία Βίτσας:
Αριστερά του δρόμου από Βίτσα προς Μονοδένδρι, ένα μοναστηριακό συγκρότημα δεσπόζει στην περιοχή. Η ύπαρξη του χρονολογείται στον 15ο αι. Το σημερινό κτίσμα είναι του 1632 και γνώρισε αλλεπάλληλες επισκευές και αναστηλώσεις από το 1792 ως το 1974. Το καθολικό της, κατάγραφο, με νάρθηκα του 1668. Εδώ έμαθαν τα πρώτα γράμματα εθνικοί ήρωες όπως ο Μάρκος Μπότσαρης και διδάσκαλοι του γένους όπως ο Γεώργιος Γεννάδιος και έκαναν τις συνάξεις τους οι προεστοί της αυτονομημένης ομοσπονδίας του Ζαγορίου κατά την Τουρκοκρατία. Είναι διατηρητέο μνημείο.

«1793 Μαΐου 22 έπεσε χιών, ημέρα Κυριακή έρριξε χιών έως μίαν πιθαμήν εις τα βουνά. Εις τα χωρία του Ζαγορίου μία παλάμα»
Ενθύμηση της Μονής Προφήτη Ηλία Βίτσας

* αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία, ιστορία

Αγιος Νικόλαος Βίτσας:
Ναός του 1612 με καλοδιατηρημένες αγιογραφίες του 1616. Μονόκλιτη βασιλική με εξαιρετική αγιογράφηση των Αίνων στον νάρθηκα.
*αρχιτεκτονική, ναός,αγιογραφία

΄Αγιος Μηνάς Μονοδενδρίου:
Στα δεξιά της εισόδου του χωριού, η σταυρεπίστεγη βασιλική του ναού του Αγ.
Μηνά , της οποίας ο νάρθηκας καλύπτεται από φουρνικό με οκτάπλευρη βάση, φέρει στο εσωτερικό του δείγματα της τέχνης λινοτοπιτών ζωγράφων του 17ου αι. (1620 οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού) και των γιαννιωτών Αναστασίου και Αλεξίου του 18ου αι. (1734 νάρθηκας). Ξυλόγλυπτο τέμπλο του1782. Είναι διατηρητέο μνημείο.
*αρχιτεκτονική, ναός, λινοτοπίτες ζωγράφοι

Αγ. Παρασκευή Μονοδενδρίου:
Από την κεντρική πλατεία του χωρίου, ένα φαρδύ και φροντισμένο λιθόστρωτο μονοπάτι καταλήγει σε ένα μικρό πλάτωμα από όπου η θέα προς την χαράδρα του Βίκου είναι συναρπαστική όλες τις εποχές. Συγκλονιστικές οι νύχτες με πανσέληνο . Εκεί, κάτω από την σκέπη των απειλητικών βράχων με το φαράγγι στα πόδια της να βυθίζεται στα 400μ., έκτισε ο Μιχαήλ Βοεβόδας ο θερειανός στα 1412 το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Ήδη οι σπηλιές πάνω από την μονή φιλοξενούσαν ασκητές από τον 13ο αι. Το ηγουμενείο του 1849, το καθολικό με τις προσωπογραφίες του ιδρυτή και της οικογένειας του, τα κελιά, οι βοηθητικοί χώροι και η λόντζα ( με την καταπακτή και την κρυφή της έξοδο προς το φαράγγι) δίνουν με τις μικρές διαστάσεις τους ένα λαμπρό παράδειγμα εκμετάλλευσης του χώρου. Ένα κόσμημα κρυμμένο σε μιαν αετοφωλιά. Οι λιγοστές αγιογραφίες της σπάνιο δείγμα της δουλειάς των ζωγράφων από τις Πρέσπες και την Αχρίδα αφού στα Ιωάννινα, όπου δρούσαν εκείνη την εποχή, λόγω της πυρκαϊάς του 1820, δεν σώθηκε τίποτα.
Γιορτάζει στις 26 Ιουλίου. Είναι διατηρητέο μνημείο.
*μονή, αρχιτεκτονική, αγιογραφίες, φυσικό κάλλος, σημείο θέας

Μονή Ρογκοβού:
Ιδρυμένη, κατά την παράδοση, από την Πουλχερία, αδελφή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ρωμανού Γ΄ του Αργυρού (1028-1034), η μονή του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου στον Ρογκοβό (2 χλμ. πριν το Τσεπέλοβο), ξαναχτίστηκε το 1749 και ιστορήθηκε το 1765 από τους Καπεσοβίτες Γεώργιο, Αναστάσιο και Ιωάννη. Κελιά., αποθήκες, βοηθητικοί χώροι, βιβλιοθήκη και δωμάτια για τους προσκυνητές της αγρυπνίας συνθέτουν αυτό το ιστορικό μοναστήρι, όπου το κοινό των Ζαγορισίων σχεδίασε να στεγάσει Πανεπιστήμιο. Η μνήμη του Προδρόμου τιμάται με αγρυπνία και θρησκευτική γιορτή στις 29 Αυγούστου και εορτάζεται με πανηγύρι στις 24 Ιουνίου. Διατηρητέο μνημείο
*αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία, καπεσοβίτες ζωγράφοι, ιστορία

Μονή Βουτσάς:
Σε δασωμένη πλαγιά πάνω από την ανατολική όχθη του Βάρδα η μονή Βουτσάς, ιδρυμένη, κατά την παράδοση, από τον Κωνσταντίνο Πωγωνάτο, ακολουθεί τις τύχες του τόπου-περάσματος που την φιλοξενεί : Το 1413 καταστρέφεται από τους Οθωμανούς, χτίζεται ξανά το 1680 για να καεί από τα στρατεύματα κατοχής το 1943 και να ξαναχτιστεί το 1950. Το καθολικό της , σταυροειδής με εσωτερικό τρούλο, έχει αγιογραφηθεί από τους ιερομόναχους ….
*αρχιτεκτονική, μονή, αγιογραφία

Ναός Αγίου Βλασίου στο Πάπιγκο:
Με το πεντάζωνο εξάπλευρο καμπαναριό του και την μεγάλη βασιλική του με το υπόστεγο και το χαγιάτι της ο ναός του Αγίου Βλασίου δηλώνει την παρουσία του στον όμορφο παραδοσιακό οικισμό του Παπίγκου. Γιορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου
*ναός

Ναός Αγίου Δημητρίου Γρεβενιτίου:
Πυρπολημένος μαζί με όλο το χωριό κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1943)., κοσμείται από εξαιρετικές τοιχογραφίες. Η καταστροφή του χρώματος από την πυρκαϊά έχει αναδείξει τις σχεδιαστικές ικανότητες των αγιογράφων. Διατηρητέο μνημείο.
*αρχιτεκτονική, ναός, αγιογραφία, ιστορία