29/02/2008
Η Μονή Καστρίου
Στην σιωπή των ερειπίων μιας αρχαίας πόλης ένα λιτό πέτρινο οικοδόμημα με δίρριχτη στέγη κρύβει θησαυρούς. Τα ερείπια ανήκουν, κατά τον Σωτήρη Δάκαρη, στις Βατίες, ιδρυμένες τον 8ο αι. π.Χ. από τους Ηλείους. Και το οικοδόμημα είναι το καθολικό της Μονής Καστρίου, αφιερωμένης στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Σύμφωνα με επιγραφή πάνω από την πόρτα που οδηγεί από τον κυρίως ναό στον πρόναο, χτίστηκε και ιστορήθηκε το 1670. Οι υψηλής τέχνης αγιογραφίες παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με εκείνες της Μονής Τζόρας στην περιοχή των Ιωαννίνων. Είναι έργο πιθανόν του ίδιου συνεργείου, το οποίο είναι κι εκείνο ανώνυμο. Βρίσκονται, οι περισσότερες, σε πολύ καλή κατάσταση. Εξαιρετικές οι συνθέσεις της Προδοσίας του Ιούδα, της Αποκαθήλωσης, της Γέννησης και του Μυστικού Δείπνου. Στην εικόνα του Παντοκράτορα, αξιοπαρατήρητη η αποτύπωση της ανθρώπινης φύσης στο βλέμμα του αριστερού, ως προς τον θεατή, οφθαλμού και της θείας στον δεξιό, καθώς επέβαλλε η βυζαντινή παράδοση. Η μονή είχε πολλά εισοδήματα, τα οποία το 1898 ενοποιήθηκαν με τα έσοδα 5 άλλων μονών της περιοχής. Δημιουργήθηκε τότε γενικό μοναστηριακό ταμείο με διαχειριστή την Δημογεροντία Λούρου. Από αυτούς τους πόρους επιδοτούνταν ως το 1916 τα πολυάριθμα αρρεναγωγεία και παρθεναγωγεία της περιοχής, δίδονταν υποτροφίες σε σπουδαστές των Πανεπιστημίων Αθηνών και Κωνσταντινουπόλεως, προικοδοτούνταν άπορες κοπέλες. Το 1928 η μονή διαλύθηκε και η περιουσία της διανεμήθηκε στους ακτήμονες αγρότες της περιοχής. Το 1944 βομβαρδίστηκε από τις δυνάμεις κατοχής με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα κελιά της, η δεξαμενή και μέρος της στέγης. Ήταν κοινή μοίρα των μονών, καθόλη την διάρκεια της ιστορίας τους, αφού συχνά χρησίμευαν για καταφύγιο ανταρτικών σωμάτων.
|