Αρχείο Ελληνικού Χορού © Αρχείο Ελληνικού Χορού

εκτύπωση θέματος

Στο χωριό Παπαδάτες της Πρέβεζας, με την ευκαιρία του εορτασμού της Λαμπρής, τα Λαμπριάτικα τραγούδια και οι χοροί στην πλατεία του χωριού διαρκούσαν τέσσερις (4) ημέρες.

ʼρχιζαν το χορό από το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, αμέσως μετά τη λειτουργία στο μεσοχώρι και συνέχιζαν όλες τις ημέρες του Πάσχα. Την Τρίτη ημέρα του Πάσχα ο χορός γίνονταν στην εξοχή στον Αη Γιώργη στον συνοικισμό Γαλήνη.
Η έναρξη του χορού γίνεται με το τραγούδι,

«ΣΗΜΕΡΑ ΜΩΡΕ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»

Σήμερα Χριστός Ανέστη κι αύριο Αληθώς Ανέστη,
σήμερα και τα παιδιά κάθονται καμαρωτά,
σήμερα και τα κορίτσια κάθονται σαν κυπαρίσσια,
σήμερα κι οι παντρεμένες κάθονται καμαρωμένες,
σήμερα και οι γερόντοι καμαρώνουν στο αλώνι,
σήμερα και οι γριές βάζουν κόκκινες ποδιές.


Οι Πασχαλιάτικοι χοροί ολοκληρώνονταν το απόγευμα της Παρασκευής της Ζωοδόχου Πηγής με μεγάλη λαμπρότητα, πάλι στην πλατεία του χωριού όπου ως αποκορύφωμα, γίνονταν και το δίπλωμα του χορού, «τα καγκέλια», στα οποία οφείλει και τ' όνομα του, .

Ο χορός τις προηγούμενες ημέρες δεν δίπλωνε.
Χόρευαν άνδρες και γυναίκες κατά ηλικία, στην προσδιορισμένη από την κοινωνία και την περίσταση σειρά σε σχήμα μονού ανοιχτού κύκλου πιασμένοι αγκαζέ (θυληκωτά). Πρώτο χόρευε το ιερατείο μετά οι άνδρες, και ακολουθούσαν οι γυναίκες και στο τέλος οι νεότεροι.

Σ΄ αυτόν τον παραδοσιακό χορό της Λαμπρής τα μουσικά όργανα δεν είχαν καμιά θέση, οι χορευτές τραγουδούσαν και χόρευαν συγχρόνως. Οι χορευτές άρχιζαν το χορό τραγουδώντας αντιφωνικά, τραγούδια σε εξάσημους ρυθμούς.

Τα τραγούδια που λέγονταν έχουν περιεχόμενο θρησκευτικό, ιστορικό και κοινωνικό.

Με τον τρόπο αυτό τραγουδούσαν και εξακολουθούν και σήμερα, όλες τις ημέρες των εκδηλώσεων.

Την τελευταία ημέρα, το απόγευμα της Παρασκευής, πριν γίνει το δίπλωμα του χορού, «τα καγκέλια», αρχίζουν να χτυπούν οι καμπάνες της εκκλησιάς δηλώνοντας ότι έφτασε η ώρα για την ολοκλήρωση του Εθίμου και το κλείσιμο του Καγκελάρη με το τραγούδι που τραγουδιέται αποκλειστικά μόνο αυτή την ημέρα του χρόνου.
«Τέτοιαν ώρ, μωρ’ μάτια μου τέτοια ώρα ήταν εψές,
τέτοια ώρα ήταν εψές τέτοια και παρά προχθές»

Σε μια φορτισμένη συναισθηματικά ατμόσφαιρα συνεχίζουν:

«ΦΙΛΟΙ Μ’ ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΑΤΕ»
Φίλοι καλώς ορίσατε σε τούτο το Χωριό μας
Το Πάσχα να γιορτάσουμε και το Χριστός Ανέστη
Την Παναγιά τη Δέσποινα να διπλοπροσκυνάμε
Την Παναγιά τη Δέσποινα όλοι παρακαλάμε
Του χρόνου πάλι να ’μαστε όλοι την ίδια μέρα.
Με το τέλος του χορού, στον οποίον ακόμη μέχρι και σήμερα συμμετέχουν πλέον των 300-400 ατόμων, όλοι χειροκροτούν, φιλιούνται μεταξύ τους, σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά ατμόσφαιρα και ανταλλάσσουν ευχές να ανταμώσουν ξανά «και του χρόνου».
Με αυτές τις γιορταστικές εκδηλώσεις, συνδέεται ο "Καγκελάρης".
Στο τελετουργικό χορευτικό αυτό δρώμενο απουσιάζει το χαρακτηριστικό της διασκέδασης, με τη σημερινή έννοια και ο αυτοσχεδιασμός. Ο πρωτοχορευτής δημιουργεί ένα χορευτικό σχήμα που όμως δεν είναι προσωπική του δημιουργία, αφού δεν στηρίζεται στην προσωπική του ελεύθερη έκφραση.

Σήμερα που το έθιμο εξακολουθεί να τελείται με επισημότητα, συνηθίζεται δύο πρωτοχορευτές να αποκόπτονται από τον κορμό του χορού και να μπαίνουν στο κέντρο του κύκλου αυτοσχεδιάζοντας .
Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για το πότε ακριβώς εμφανίστηκε ο χορός αφού οι ρίζες του χάνονται στα βάθη του χρόνου.

Το χορευτικό μοτίβο παραμένει το ίδιο για όλα τα συνοδευτικά τραγούδια του χορού και αποτελείται από 5 κινήσεις που επαναλαμβάνονται:
1. Το αριστερό πόδι πατά μπροστά από το δεξί στη φορά του κύκλου
2. Το δεξί πατά στη φορά.
3. Το αριστερό πόδι, μπροστά από το δεξί, πατά προς τη φορά, ενώ συγχρόνως εκτελείται μια ανάπαλση στο αριστερό πόδι και άρση του δεξιού, ελαφριά λυγισμένου, πίσω από το αριστερό.
4. Το δεξί πόδι στη διάσταση.
5. Το αριστερό πόδι έρχεται λίγο προς τα πίσω του κέντρου του κύκλου, ελαφρά λυγισμένο και ακουμπά το έδαφος με το μπροστινό τμήμα του ταρσού και στη συνέχεια (6) έρχεται τεντωμένο μπροστά σε προεκβολή και χτυπά το έδαφος μ’ όλο το πέλμα.


ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ.

(α)δ9 = το αριστερό παραμένει σε θέση στήριξης ενώ το δεξί είναι σε άρση πίσω από το αριστερό ελαφρά λυγισμένο

(δ)α3 = το δεξί παραμένει σε θέση στήριξης ενώ το αριστερό πατάει με τα δάχτυλα κοντά στην φτέρνα του δεξιού

(δ)α5 = το δεξί παραμένει σε θέση στήριξης ενώ το αριστερό πατάει με όλο το πέλμα