06/12/2007
ΤΟ ΦΥΣΟΥΝΙ
Αρχείο Ελληνικού Χορού
© Αρχείο Ελληνικού Χορού
|
|
Ο χαρακτηριστικός χορός της Πρέβεζας είναι το Φυσούνι. Κατά μια εκδοχή, πήρε τ' όνομα του από κάποιον αέρα που φυσούσε στην περιοχή αυτή, ή από τη χαρακτηριστική κίνηση των φουστανιών, όταν χορεύουν οι γυναίκες, σα να φυσάει αέρας. (Φσούν= δυνατός άνεμος).
Μουσικά, δεν έχει καμία σχέση με τα Ηπειρωτικά ακούσματα. Έχει 9σημο ρυθμό (9/8) o οποίος συναντάται στη Μικρά Ασία και στα Νησιά, στους καρσιλαμάδες. Ο ρυθμός της μουσικής είναι γρήγορος και χορεύεται «πηδηχτά», σε αντίθεση με την πλειοψηφία των Ηπειρώτικων χορών που είναι «βαριοί».
Οι γραπτές πηγές και όλοι οι «πληροφοριοδότες», τείνουν να συμφωνήσουν, ότι ο χορός έχει επίδραση πολίτικη και ότι η μελωδία πρέπει να προήλθε από την Πόλη. Πιθανότατα ο σκοπός να έφτασε στην Πρέβεζα, λόγω της επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο, που προσέφερε η εμπορική κίνηση του λιμανιού. Ίσως να πρωτοακούστηκε στα καφενεία του Σεϊτάν παζάρ, μεταφερόμενος από τα καφέ αμάν της πόλης των Ιωαννίνων, όπου επίσης συναντάται στα γλέντα των αστών Γιαννιωτών, ή να έφτασε στην Πρέβεζα, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, από το Ζαγόρι. Το βέβαιο είναι, ότι ο σκοπός αγαπήθηκε από τους Πρεβεζάνους, που στη συνέχεια προσάρμοσαν το κινητικό μοτίβο του καρσιλαμά στα χορευτικά δεδομένα της περιοχής.
Στα Ζαγοροχώρια και στα Γιάννενα, με το ίδιο ρυθμικό και κινητικό σχήμα του χορού Φυσούνι, χορεύουν τη "Μπαζαρκάνα".
Παραδοσιακά, ο χορός είναι κυκλικός και χορεύεται κυρίως από γυναίκες, με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. (Η λαβή από τους ώμους καθιερώθηκε προφανώς από τα διάφορα χορευτικά συγκροτήματα).
Το χορευτικό του μοτίβο σχηματιζόταν από 4 κινητικά μοτίβα των τεσσάρων κινήσεων το καθένα όπως και του καρσιλαμά - δηλαδή, από ένα σύνολο 16 κινήσεων.
Σήμερα ο χορός χορεύεται σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ηπείρου, στις διάφορες χορευτικές εκδηλώσεις μόνο από γυναίκες.Συνήθως χορεύεται με το χαρακτηριστικό οργανικό σκοπό «Το Φυσούνι».
Συνοδευτικό τραγούδι θεωρείται το:
Σαν τα Μάρμαρα της Πόλης
Σαν τα μάρμαρα της Πόλης που 'ναι στην Αγιά Σοφιά,
έτσι τά 'χεις ταιριασμένα μάτια, φρύδια και μαλλιά.
Αποφάσισα να γίνω στην Aγιά Σοφιά κουμπές,
να 'ρχονται να προσκυνούνε Τουρκοπούλες και Ρωμιές.
ΚΙΝΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ(1)
Α' ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ (δεξιά)
Στο (1), με μέτωπο λοξό προς τη φορά του κύκλου πάτημα του δεξιού ποδιού προς τη φορά του χορού.
Στο (2), με το ίδιο μέτωπο πάτημα του αριστερού ποδιού μπροστά από το δεξί προς τη φορά του χορού.
Στο (3), πάτημα του δεξιού ποδιού προς τη φορά του χορού.
Στο (4), γίνονται δύο αναπάλσεις στο δεξί πόδι και άρση του αριστερού ποδιού, σχεδόν τεντωμένο.
Β' ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ (αριστερά)
Στο (1), πάτημα του αριστερού ποδιού προς τ' αριστερά (αντίθετα δηλ. της φοράς του χορού).
Στο (2), πάτημα του δεξιού ποδιού προς τ' αριστερά και πίσω από το αριστερό πόδι.
Στο (3), πάτημα του αριστερού ποδιού προς τ' αριστερά.
Στο (4), γίνονται δύο αναπάλσεις στο δεξί πόδι και άρση του δεξιού ποδιού, σχεδόν τεντωμένο.
Συγχρόνως γίνεται και στροφή του σώματος προς τ' αριστερά.
Γ' ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ (επιτόπου)
Στο (1), πάτημα του δεξιού ποδιού στη διάσταση δεξιά.
Στο (2), οι γυναίκες φέρνουν το αριστερό τους πόδι και στηρίζονται με τα δάχτυλα κοντά στα δάχτυλα του δεξιού ποδιού ή σε μικρή άρση, ενώ οι άνδρες εκτελούν συνήθως άρση του αριστερού ποδιού, σχεδόν τεντωμένο, προς τα δεξιά και πάνω από το δεξί πόδι.
Στο (3), πάτημα του αριστερού ποδιού στη διάσταση αριστερά.
Στο (4), γίνονται δύο αναπάλσεις στο δεξί πόδι και άρση του δεξιού ποδιού, σχεδόν τεντωμένο.
Δ' ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ. Επαναλαμβάνεται το Γ΄ κινητικό μοτίβο μια ακόμη φορά. (επιτόπου)
αο : Πάτημα αριστερού ποδιού προς τα αριστερά.
(δ)α1 : το δεξί παραμένει σε θέση στήριξης ενώ το αριστερό είναι σε άρση
μπροστά ψηλά λυγισμένο
(α)δ1 = το αριστερό παραμένει σε θέση στήριξης ενώ το δεξί είναι σε άρση μπροστά ψηλά λυγισμένο
1. Πληροφορίες για χορούς και κινησιολογική ανάλυση χορών της Ηπείρου: Δήμας Σ. Ηλίας. Η Χορευτική Παράδοση της Ηπείρου . Αθήνα 1993
|