Παγκρατίου Ελένη, Στρατσάνη Μαρία © Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πρέβεζας

εκτύπωση θέματος

«Η μεν ουν Νικόπολις ευανδρεί και λαμβάνει καθ’ ημέραν επίδοσιν, χώραν τε έχουσα πολλήν…» (Στράβων, 7.7.6.)

6 χλμ πριν την Πρέβεζα, ο επισκέπτης που κινείται στον εθνικό δρόμο ʼρτα-Πρέβεζα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει τα υψηλά ρωμαϊκά και βυζαντινά τείχη καθώς και τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της πόλης που έχτισε το 31 π.Χ. ο Οκταβιανός Αύγουστος μετά την νίκη του στην Ναυμαχία του Ακτίου και που για ευνόητους λόγους ονόμασε Νικόπολη.

Με την συντριβή της βασίλισσας της Αιγύπτου, Κλεοπάτρας και του αντιπάλου του Μάρκου Αντωνίου, ο Οκταβιανός έμεινε μόνος κύριος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και εξελίχθηκε σε εγγυητή της ενότητας και της ειρήνης ( pax romana) σε ένα κράτος που κάλυπτε ένα πολύ μεγάλο μέρος του τότε γνωστού κόσμου.

Για την ίδρυση της νέας πόλης μεταφέρθηκαν με την βία πληθυσμοί από τις γειτονικές πόλεις της Ηπείρου, της Ακαρνανίας και της Λευκάδας.

Η επιλογή της γεωγραφικής θέσης αποδείχτηκε εξαιρετικά επιτυχής. Στο σταυροδρόμι Ανατολής – Δύσης και Βορρά – Νότου, η Νικόπολη γίνεται πολύ γρήγορα, χάρη στα προνόμια και τις φοροαπαλλαγές που της παρέσχε ο Οκταβιανός, σημαντικό οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ο αριθμός των κατοίκων φτάνει τις 200.000, ενισχυμένος από Ρωμαίους αλλά και Εβραίους εποίκους.

Για να υδροδοτηθεί αυτός ο οικισμός των 1500 στρεμμάτων, χτίζεται, 50 χλμ. μακριά, στις πηγές του Αγίου Γεωργίου Φιλιππιάδας, ένα υδραγωγείο το οποίο μεταφέρει το νερό με ανοιχτούς αγωγούς πάνω σε αψίδες αλλά και με σήραγγες, όπου αυτό ήταν απαραίτητο.

Επιβλητικά τείχη υψώνονται, πολιτικής περισσότερο σημασίας παρά στρατηγικής, αφού το πλέον εκτεθειμένο σε επιδρομές τμήμα της πόλης, εκείνο που βλέπει στο Ιόνιο, παρέμεινε ατείχιστο. Ποιος όμως θα τολμούσε να απειλήσει την κοσμοκράτειρα Ρώμη!

Εξαιρετική αίγλη προσδίδουν στην Νικόπολη και τα δημόσια κτήρια : το θέατρο, κάτω από τον λόφο Μιχαλίτσι, όπου δεσπόζει το Μνημείο του Αυγούστου (διαμορφωμένος αρχαιολογικός χώρος, φιλικός για τον επισκέπτη, ύστερα από παρέμβαση της ΙΒ΄ΕΠΚΑ με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Βλ. και σχετικό οδηγό από τον δρ. Κωνσταντίνο Ζάχο, ΥΠΠΟ, Αθήνα 2001) μαζί με το Γυμνάσιο και το Στάδιο, όπου τελούνταν τα ʼκτια (αθλητικοί αγώνες), το Ωδείο, στην καρδιά της πόλης, οι Θέρμες με το ψηφιδωτό δάπεδο, τα Λουτρά, το Νυμφαίο, όπου κατέληγε και ο αγωγός του υδραγωγείου. Εντυπωσιακό και το ψηφιδωτό στο δάπεδο της έπαυλης του Μάνιου Αντωνίνου.


Την ακμάζουσα πόλη επισκέπτεται το 63 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος. Θα μείνει εδώ ένα ολόκληρο χρόνο για να κηρύξει τον λόγο του Χριστού. Το 89 μ. Χ, καταφεύγει εδώ ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος. Η διδασκαλία του, που κήρυσσε μια ζωή απαλλαγμένη από πάθη και πόνους, άσκησε σημαντική επίδραση στην χριστιανική ηθική.

Κατά την διάρκεια της «μετανάστευσης των λαών» (4ος-6ο αι. μ.Χ.), πρώτοι θα την καταλάβουν το 395 οι Βησιγότθοι του Αλάριχου. Θα ακολουθήσουν το 474 οι Βάνδαλοι οι οποίοι και θα οδηγήσουν τους κατοίκους αιχμαλώτους στην Καρχηδόνα.
Παρά τις οχυρώσεις του Ιουστινιανού το 540, η Νικόπολη δεν απέφυγε την λεηλασία των Οστρογότθων του Τωτίλα (551). Η κατάληψή της από τους Βούλγαρους τον 10ο αι. θα επιφέρει το τελειωτικό χτύπημα στην προϊούσα παρακμή της.

Η βυζαντινή οχύρωση, που περιόρισε την πόλη στο ένα έκτο της έκτασής της, με τους 35 πύργους της, διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση σήμερα. Από τις ερειπωμένες παλαιοχριστιανικές βασιλικές, σώζονται τα υπέροχα ψηφιδωτά αυτής του Δουμετίου (575) και αυτής του Αλκίσονος (450), που ήταν και μητροπολιτικός ναός.

Τα ευρήματα των ανασκαφών, αγάλματα, σαρκοφάγοι, σκεύη και νομίσματα φυλάσσονται στο Μουσείο της Νικόπολης, που βρίσκεται μέσα στον Αρχαιολογικό χώρο.

Η περιήγηση της Νικόπολης απαιτεί πολύ χρόνο. Χρειάζεται κανείς τουλάχιστον ένα τρίωρο, μαζί με την επίσκεψη του Μουσείου. Καλύτερη εποχή η άνοιξη και το φθινόπωρο. Καθώς δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά σκιά, η επίσκεψη πρέπει να αρχίζει νωρίς το πρωί. Ιδανικές είναι μέρες με ελαφρά συννεφιά.